czwartek, 9 grudnia 2021

wtorek, 2 listopada 2021

 


Powtórka dla ósmoklasisty 

Sprawdź swoją wiedzę i zagraj

 Koło fortuny: " Kamienie na szaniec", akcent wyrazowy, synonimy, antonimy 

https://wordwall.net/pl/resource/24370641




czwartek, 30 kwietnia 2020

Jak mówić poprawnie po polsku? Językowe dylematy



Każdemu czasem zdarza się wypowiedzieć niepoprawnie dane słowo. Od najmłodszych lat w różnych miejscach  (w domu, w szkole, na placu zabaw, w pracy) słyszymy  różne słowa i wyrażenia. Często nie zdajemy sobie sprawy, że są one błędne.  Warto więc zadbać o poprawność językową i stać się miłośnikiem poprawnej polszczyzny
Zapraszam więc do mojego „Kącika językowego”










Ø  Poszedłem czy poszłem?

Panowie, nie rezygnujcie z „poszedłem”!

Poprawne formy :
Panowie:  Poszedłem (ja”).- 1 osoba, liczba pojedyncza, rodzaj męski
Panie: Poszłam  (ja).” – 1 osoba, liczba pojedyncza, rodzaj żeńskie















Ø Daty
1 maja 2020r.
 1 maj czy 1 maja?
Poprawnie1 maja
Podając datę należy odmienić miesiąc 1 (dzień) maja.

Rok dwa tysiące dwudziesty czy dwutysięczny dwudziesty ?
Poprawnie:  rok dwa tysiące dwudziesty.

Ø Tę czy tą  ciekawą książkę?
Poprawnie: „Przeczytam ciekawą książkę”. (tę tak samo jak końcówka rzeczownika książkę)

Ø Nie lubię kiślu czy kisielu?
Poprawnie: „Nie lubię kisielu”.

Odmiana przez przypadki
M. kisiel
D. kisielu
C. kisielowi
B. kisiel
N. kisielem
Ms. kisielu
W. kisielu!

Ø W cudzysłowiu czy cudzysłowie?
 Poprawnie: „W cudzysłowie jak w Krakowie albo rowie”.

Ø Iść po najmniejszej linii oporu – iść po linii najmniejszego oporu?
Poprawnie: „Iść po linii najmniejszego oporu”.

Ø Wziąść czy wziąć?
Poprawnie: wziąć


Ø Włanczać czy włączać?
Poprawnie: włączać

Ø W każdym bądź razie czy w każdym razie?
Poprawna forma: „W każdym razie”

Ø Z dużej litery, dużą literą czy wielką literą?
Poprawne formy: dużą literą, wielką literą

Ø Rękami, rękoma czy ręcami?
Poprawne formy: rękami, rękoma(starsza forma)


Ø Winogron czy winogrono”
Poprawnie:  winogrono(to) – rodzaj nijaki

Odmiana przez przypadki:
M. winogrono
D. winogrona
C. winogronu
B. winogrono
N. winogronem
Ms. winogronie
W. winogrono

Ø Kontrol czy kontrola?
Poprawnie: kontrola (ta) rodzaj żeński

Ø Wymyśleć czy wymyślić?

Poprawna forma: wymyślić, obmyślić, zamyślić, domyślić się

Wymyślić , bo wymyślił.
Myśleć,  bo myślał.
Myśleć, ale nie wymyśleć  - myśleć, pomyśleć przemyśleć.


Ø Poddawać w wątpliwość czy podawać w wątpliwość?
Poprawna forma: podawać w wątpliwość.


Ø Kilka razy pod rząd czy kilka razy z rzędu?
Poprawna forma: kilka razy z rzędu.


Ø Tu pisze czy tu jest napisane?
Poprawna forma: tu jest napisane.


Ø Kupywać czy kupować?

Poprawna forma: kupować

Ø Celcjusza czy Celsjusza?

Poprawna forma: Celsjusza

Ø Czy „bynajmniej” to „przynajmniej”?
Wyraz „bynajmniej” nie może  zastępować  stwierdzenia „przynajmniej”.

 Słowo „bynajmniej”   jest  wzmocnieniem zaprzeczenia lub samym zaprzeczeniem,  to odrzucenie  możliwości twierdzącej.

Synonimy(wyrazy bliskoznaczne) słowa „bynajmniej” to:  ani trochę, skądże znowu,  w żadnym razie, w ogóle, skąd, ale skąd, wcale, myślałby kto, broń Boże.

Przykłady użycia:

·        Jako partykuła wzmacniająca przeczenie:
Bynajmniej mi to nie przeszkadza. (Wcale mi to nie przeszkadza.)

·        Jako wykrzyknienie:
Zmartwiła Cię jego decyzja?  Bynajmniej! ( Ani  trochę!)

Partykuła „przynajmniej” to minimalny zakres czegoś do zaakceptowania

Synonimy to: minimum, chociaż, co najmniej, chociażby. 


Ø „Proszę Panią, która godzina?” czy: „Proszę Pani, która godzina?”

Poprawna forma: Proszę Pani (słowo „proszę „+dopełniacz)


Ale: „Proszę Panią o pomoc” (słowoproszę”+biernik)



Ø Argument jest przekonywujący, przekonujący czy przekonywający?


Poprawnie: argument jest przekonujący(od czasownika przekonać) lub przekonywający(od czasownika przekonywać).


Pleonazm, czyli  masło maślane


ü cofać się do tyłu

ü akwen wodny
ü pełny komplet
ü wrócić z powrotem
ü spadać w dół
ü kontynuować dalej
ü fakt autentyczny
ü w miesiącu marcu
ü wzajemna współpraca
ü podnieść do góry

ü eksport za granicę
ü mandat karny
ü godzina czasu
ü efekt końcowy
ü pierwszy debiut
ü pierwszy prototyp
ü okres czasu
ü całkowita zgoda
ü podskoczyć do góry
ü mniejsza połowa
ü potencjalne możliwości
ü wolny wakat
ü iść na piechotę

ü gorący płomień

środa, 29 kwietnia 2020

Synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy pokrewne





                                     Synonimy

Synonimia to bliskoznaczność

Synonim –  wyrazy o podobnym znaczeniu, brzmiące inaczej

Przykłady:
posłuszny – grzeczny
turysta – podróżnik, wędrowiec


                                      Antonimy

Antonimia – przeciwstawność  znaczeń

Antonimy to wyrazy o przeciwnym znaczeniu

Przykłady:
dobry – zły
zimny- ciepły
wysoki – niski


                                 Homonimy

Homonimia to wyrażanie różnych znaczeń za pomocą tej samej formy.

Homonimy – wyrazy brzmiące tak samo a różniące się znaczeniem

Przykłady:
fala – wzniesienie wody wywołane często na wskutek wiatru
fala – skręt, zagięcie włosów
mucha – dwuskrzydłowy owad
mucha – krawat w kształcie kokardki

                                    Wyrazy pokrewne


Wyrazy pokrewne są utworzone od wspólnego wyrazu, mają wspólny rdzeń,

Przykłady:
ryba
rybak
rybołówstwo
rybacki



niedziela, 19 kwietnia 2020

Pamiętniki i dzienniki





Obie formy są rodzajem osobistych notatek, w których zapisujemy najważniejsze dla nas wydarzenia.
Dziennik
Zapiski  prowadzi się  z dnia na dzień,  zawierają datę i są ułożone chronologicznie. Prowadzimy go na bieżąco.

Pamiętnik
 Pamiętnik  piszemy na bieżąco lub  z perspektywy czasu. Nie musi też być w nim zachowana chronologia,  można zacząć od tego, co wydarzyło się w późniejszym czasie,  a potem wrócić do wcześniejszych zdarzeń. (np. „Pamiętam, że wtedy…”,

Najważniejsze zasady pisania pamiętnika/ dziennika:
Ø  stosuj narrację pierwszoosobową,
Ø  zapisuj własne sądy opinie, refleksje,
Ø  cytuj rozmowy, dodawaj opisy osób, miejsc, przeżyć itp.
Ø  często używaj znaków interpunkcyjnych, które będą pokazywały twoje emocje, wtrącaj wykrzyknienia (uff!   ach!)
Ø  wtrącaj zabawne powiedzonka,
Ø  zadbaj o estetykę i poprawność stylistyczną, ortograficzną i interpunkcyjną tekstu ,
Ø  nad każdym zapisem w dzienniku czy pamiętniku umieszczasz datę, np. 11 marca 2020r.
Rozwiń swoją wiedzę na temat pisania pamiętnika i dziennika, wyszukaj więcej informacji  w Internecie

                                        Moja kwarantanna
Czas, w którym wszyscy znaleźliśmy się, jest wyjątkowy i mam nadzieję, że już nie się powtórzy. Chwile, które dzisiaj przeżywacie staną się kiedyś niezwykłą historią. Dlatego zachęcam wszystkich do utrwalenia tych dni. Może kiedyś, po wielu latach, ktoś znajdzie te zapiski i pozna Waszą niezwykłą historię.

wtorek, 31 marca 2020

Komiks









Komiks  to  przedstawienie  jakiejś historii  za pomocą  kilku  obrazków. Na poszczególnych scenach mogą pojawiać się obrazy,  wypowiedzi postaci oraz teksty narratora. Wypowiedzi  umieszczane są w dymkach

Dymki „zwykłe” są owalami narysowanymi linią ciągłą z „dziubkiem” skierowanym w stronę osoby mówiącej.
Wypowiedzi narratora pełnią rolę wstępu, który wprowadza czytelnika w temat, wyjaśnia sytuację, pokazuje czas lub miejsce akcji, przedstawia bohaterów. Jest on zwykle umieszczany z boku, na górze lub dole sceny komiksowej.

Dymek przypominający znaki dymne oznacza, że postać myśli o tym, co tam w tym dymku pisze, ale nie mówi tego na głos.

 Dymki przypominające gwiazdę, oznaczają krzyk lub gniew.






Czcionka w komiksach może mieć różną wielkość, kolor i kształt. Można zmieniać wygląd pojedynczych wyrazów poprzez pogrubianie, kursywę lub podkreślenie.
W komiksie stosujemy też wyrazy dźwiękonaśladowcze(onomatopeje). Wpisujemy je w „dymki”.






środa, 25 marca 2020

Zdanie złożone podrzędnie orzecznikowe


Argument, akapit


   
UTRWALAMY PRZED EGZAMINEM  WAŻNE POJĘCIA  

·        Argument
·        Akapit


Argument to stwierdzenie uzasadniające lub obalające tezę.  Rozwiń  myśl, potem podaj przykład z literatury i wniosek końcowy.
Argumentem przeciwnym do danego jest kontrargument.
Argumenty dzielimy na :
Ø emocjonalne,
Ø rzeczowe
Ø logiczne

Ø inne( oparte na wiedzy, doświadczeniu, autorytetach)


Akapit -   fragment tekstu zaczynający się od nowego wiersza. Jest wyróżniony wcięciem  w tekście.
Pamiętajmy o stosowaniu akapitów w swoich wypowiedziach!
 W pisemnych formach wypowiedzi stosujmy rytm akapitowy(przeplatanie dłuższych i krótszych wypowiedzi).


 

poniedziałek, 16 marca 2020

Uwaga Ósmoklasiści!


Na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zamieszczono materiały do ćwiczeń z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego. Są podpowiedzi do rozwiązywanych zadań.

Warto zapoznać się!

https://www.cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_OSMOKLASISTY/Powtorka/20200316%20SP_Dzien%201.pdf