Rozprawka- wypowiedź o charakterze argumentacyjnym
Rozprawka to forma
dłuższej wypowiedzi pisemnej, w której przedstawiamy stanowisko wobec problemu
zawartego w poleceniu a następnie uzasadniamy je logicznie dobranymi argumentami.
Rodzaje rozprawek: z tezą (dedukcyjna), z hipotezą (indukcyjna)
Schemat rozprawki z tezą
Wstęp - teza
Ø Wprowadzenie do tematu
– ogólna refleksja na temat poruszonego problemu.
Ø Postawienie tezy.
Ø Zapowiedź dalszych
rozważań.
Rozwinięcie
Ø Argumenty
broniące tezy poparte przykładami z utworu literackiego.
Ø Przedstawiamy argumenty w odpowiedniej hierarchii,
od najważniejszego do mniej istotnego lub odwrotnie.
Zakończenie
Ø Podsumowanie rozważań
i potwierdzenie tezy. Wnioski końcowe wynikające z argumentacji.
Schemat rozprawki z hipotezą
Wstęp -
hipoteza
Ø Wprowadzenie do tematu
– ogólna refleksja na temat poruszonego problemu.
Ø Postawienie hipotezy.
Ø Zapowiedź dalszych
rozważań.
Rozwinięcie
Ø Argumenty potwierdzające
słuszność hipotezy poparte przykładami z utworu literackiego.
Ø Przedstawiamy argumenty w odpowiedniej hierarchii,
od najważniejszego do mniej istotnego lub odwrotnie.
Ø Kontrargumenty wskazujące
na dostrzeganie mankamentów poruszanego problemu.
Zakończenie
Ø Podsumowanie rozważań
i postawienie tezy. Wnioski końcowe wynikające z argumentacji i
kontrargumentacji.
Słownictwo przydatne do redagowania tekstu
argumentacyjnego
Wstęp
Ø Nawiązując do
tematu…
Ø Moja odpowiedź na
pytanie zawarte w temacie…
Ø Postaram się
przedstawić refleksję na temat…
Ø Celem moich
rozważań jest…
Zapowiedź dalszej części pracy
Ø Świadczą o tym
liczne przykłady z literatury…
Ø Postaram się to udowodnić, powołując się na przykłady z
literatury…
Wyrażanie swoich poglądów – porządek argumentowania
Ø Zacznę od sprawy…
Ø Według mnie…
Ø Mój sąd opiera
się na następujących dowodach…
Ø Przedstawiłem jeden
punkt widzenia…
Ø Teraz przejdę do
omówienia…
Ø Nie wolno też
pominąć…
Ø A oto inne
spojrzenie na…
Ø Słuszność mojej
tezy potwierdza…
Ø Po pierwsze… Po
drugie… Po trzecie…
Ø Argumentem
przemawiającym za słusznością przyjętej tezy jest twierdzenie, że …
Ø Kolejne potwierdzenie
znajdujemy w utworze…
Ø Następnie przejdę
do…
Ø Warto również
zauważyć, że…
Zwroty łączące poszczególne części
Ø natomiast, otóż,
tak więc, poza tym, z jednej strony, jednakże,
mimo to, przede wszystkim
Wprowadzenie cytatów
Ø Świadczą o tym słowa: „…”
Ø Powołam się na
opinię: „…”
Ø Dowodzi tego
następujący cytat: „…”
Ø Potwierdza to
myśl: „…”
Podsumowanie rozważań
Ø Podsumowując moje
rozważania mogę stwierdzić…
Ø Biorąc pod uwagę
przytoczone argumenty…
Ø Jak wynika z
podanych przeze mnie przykładów…
Ø Reasumując…
Ø Jak sądzę, udało
mi się udowodnić…
Ø Przedstawione przeze
mnie argumenty potwierdzają…
Ø Z pewnością mogę
stwierdzić…
Przykład rozprawki zamieszczonej w
Informatorze o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego
2018/2019
Każdy jest w życiu za kogoś lub za coś odpowiedzialny. Napisz
rozprawkę, w której rozważysz, na czym polegała odpowiedzialność wybranych
przez Ciebie bohaterów literackich. Odwołaj się do przytoczonego fragmentu Małego Księcia, całego utworu Antoine’a
de Saint-Exupéry’ego oraz do innego wybranego tekstu literackiego. Twoja praca
powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Być odpowiedzialnym to znaczy być dobrym, to znaczy troszczyć się o
kogoś lub o coś, poświęcić mu swój czas i uwagę. Być odpowiedzialnym to także
znaczy umieć zrezygnować np. z własnej wygody. Bohaterem, którego można nazwać
odpowiedzialnym, jest Mały Książę.
Chłopiec troszczy się o swój dom. Codziennie
obserwuje swoją planetę i obserwuje, czy nie wyrastają na niej chwasty, które
mogą zaszkodzić dobrym i pożytecznym roślinom. Wie, że zło jest łatwe do
usunięcia tylko wtedy, gdy jest małe – a gdy wymknie się spod kontroli, może
zniszczyć cały świat. Człowiek powinien być czujny, powinien obserwować
wszystko wokół siebie i reagować na zauważone przejawy zła. Mały baobab przecież
nie zagraża planecie, podobnie jak nie jest tragedią okazanie niechęci drugiemu
człowiekowi – ale duży baobab planetę rozsadzi, a agresja, brak tolerancji to
przyczyny niejednej wojny.
Można więc przyjąć, że Mały Książę był odpowiedzialny za istnienie swojego
małego świata, zanim jeszcze poznał od Lisa tajemnicę oswajania.
A o
jakiej odpowiedzialności można mówić w przypadku innych bohaterów literackich?
Odpowiedzialność za kraj widoczna jest u bohaterów „Kamieni na szaniec”. Zośka,
Alek
i Rudy należą do tajnych organizacji. Zarówno działania w Małym
Sabotażu, jak i dywersji, narażały ich na niebezpieczeństwo. Mimo tego Ojczyzna
w ich życiu była na pierwszym miejscu i dlatego jej oddali to, co mieli
najcenniejszego – własne życie.
O innym rodzaju odpowiedzialności jest mowa w
powieści „Krzyżacy”. Maćko z Bogdańca to rycerz, który wychowywał swojego
osieroconego bratanka. Swoją misję wykonywał z tak ogromnym zaangażowaniem, że
zdarzało mu się niemal uchybić godności rycerskiej, gdy zaproponował młodzieńcowi
ucieczkę z więzienia w przebraniu. Dobro bratanka było dla Maćka najważniejsze.
Przywołani bohaterowie literaccy są osobami
odpowiedzialnymi: za bliskich, za ojczyznę, za planetę. I choć skutki tej
odpowiedzialności były różne, wszyscy bohaterowie realizowali swoje powinności.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz